سم بوتوليسم بطور معمول در طبيعت توسط يکي از انواع ميکروبها توليد ميگردد. آمپولهاي حاوي سم بوتوليسم با نامهاي تجاري مختلف توليد شده اند که يکي از شناخته شده ترين آنها بوتاکس است که فعلاً حداقل در ايران در دسترس نمي باشد. يکي از انواع ديگر آن که فعلاً بيشترين کاربرد را دارد با نام تجاري ديسپورت مي باشد که در ايران هم موجود است.
آمپولهاي حاوي سم بوتوليسم فلج کننده عضلاني بوده و با تزريق زير جلدي و يا داخل عضلاني آن مي توان عضلات را از کار انداخت و يا حداقل از قدرت انقباضي آن عضلات کاست.
آمپولهاي مذکور براي درمان موارد مختلفي بکار گرفته شده اند مثل انقباض بيش از حد عضلات گردن, برخي از انواع سردرد هاي ميگرني, تعريق بيش از حد کف دست و پا و زيربغل و کاهش چين و چروکهاي صورت که به دليل انقباض عضلاني ناخواسته و يا بيش از حد عضلات صورت بخصوص در ناحيه بين دو ابرو بصورت خط اخم, اطراف چشم ها و پيشاني ايجاد شده اند پاسخ نسبتاً خوبي به تزريق اين نوع از آمپولها نشان مي دهند .ولي چين هاي اطراف دهان و افتادگي هاي پوستي اطراف چانه و گردن پاسخ قابل توجهي به تزريق نخواهند داشت.
اثربخشي تزريق از حدود ١ ساعت بعد شروع شده و تا حدود ١ هفته به حداکثر خود مي رسد. طول مدت اثر بخشي تقريباً ٦-٣ ماه مي باشد که البته به ندرت اين زمانها ممکن است کوتاهتر و ياطولانيتر باشد.
در قريب به يقين موارد تزريق حتي با تعداد جلسات تزريق متعدد هم اثر آنها دائمي نخواهد شد. بايد بخاطر داشت اين گونه تزريق ها از فرايند افزايش سن جلوگيري نخواهد کرد لذا افزايش تدريجي و طبيعي چين وچروکها اجتناب ناپذير است. تدوام ويا قطع تداوم تزريق باعث افزايش غيرمعمول و نامتناسب چين وچروکها نخواهد شد.
تزريق هر چند در اغلب موارد اثر بخشي قابل توجهي دارد ولي ممکن است قادر نباشد کاملاً چين ها را از بين ببرد. يکي از شاخص هاي اثر اين نوع تزريق ها عدم امکان حرکت صورت در مناطق تزريق شده مي باشد.
گاهي تزريق اثر بخشي کافي ايجاد نکرده و ممکن است به تزريق مجدد نياز باشد که در هر حال حداقل ١ هفته پس از تزريق اول خواهد بود.
تزريق در نوبت هاي مختلف ممکن است در يک شخص اثرات و عوارض متفاوت داشته باشد. بعنوان مثال ممکن است فردي در نوبتهاي متعدد پاسخ قابل توجه داشته ودر يک نوبت پاسخ کافي نشان ندهد. و يا ممکن است يک فرد در چند نوبت تزريق بدون مشکل بوده ولي در يک نوبت افتادگي موقت پلک پيدا کند. حتي طول دوره اثر بخشي ممکن در تزريق در زمانهاي مختلف متفاوت باشد.
هر چند اينگونه تزريق ها عوارض جدي در بر ندارد ولي گاهي عوارض زير ممکن است ديده شود که در هر حال گذرا بوده و پس از چند هفته معمولاً خود به خود برطرف ميشوند:
کبودي در محل تزريق (در عرض چند روز از بين ميرود), افتادگي پلک, بالا رفتن ناخواسته ابرو يک يا دوطرفه, دو بيني, حرکات نامتقارن صورت, کاهش تعريق در مناطق تزريق شده و واکنش ناشي از حساسيت بصورت تورم در محل تزريق و يا صورت